zaterdag 3 maart 2012

Dieper in cultuur: De invloed op ons gedrag


“Ons sociaal netwerk bepaalt ons gedrag.”
                                                            - Sam Rain
Verkeerde ‘vrienden’ is de grootste factor voor delinquent gedrag. Hoewel het Westerse denken een zonnestelsel presenteert om het individu, is de sociale kring om ieder mens de grootste invloed op de opvattingen die men heeft – met hier en daar een uitzondering.
Cultuur is een gekleurd én verkleurd begrip; vanuit een toeristisch oogpunt zijn het typische gebruiken en tradities en gekeken vanuit een politiek standpunt ‘achterlijk’ in vergelijking. Hoewel cultuur zeker bepaalde klederdracht en ‘aparte’ opvattingen bevat, missen we vaak de cultuur zoals ze is; als sociale wezens omvat cultuur de ongeschreven regels van onze omgang met anderen in onze groep.
Social media bevestigd dat de meeste mensen een groep van ongeveer 80 tot 100 hanteren als hun persoonlijke kring. Hoewel deze kring weer verdeeld is tot boezemvrienden, bloedverwanten en collega’s, kan men verwachten dat deze groep soortgelijke opvattingen deelt. Niet voor niets komen veel criminelen uit een crimineel milieu en komen ‘nieuwe’ Christenen uit een christelijke gemeenschap. De mensen uit ons netwerk zetten de norm voor acceptabel gedrag en de sancties; zo zullen de ‘afvalligen’ verbannen worden door de groep (of zelfs vervolgd).
Religie is een soort ‘instituut’ voor cultuur; de hoofdopvatting én algemene verdeler bepaald aan de hand van een wereldbeeld wie tot de cultuur behoord (en wie niet). Tradities en gebruiken zijn vastgelegd als receptuur, zoals beloning- en strafmaatregelen, omgangsvormen en uitoefening van leiderschap. Wie afstand doet van de cultuur in een dergelijke groep mag rekenen op afschuw door de anderen in de cultuur; homoseksualiteit in monotheïstische wereldgodsdiensten, maar ook rassenmenging in fascistische sekten zijn typische ‘dealbreakers’.
Maar cultuur zijn ook vrienden en familie; dat vader niet gestoord mag worden tijdens de UEFA of dat moeder het kerstontbijt organiseert. De opvatting over politiek, justitie en werkgevers worden vooral door vrienden bepaald; gelijkgestemden versterken de mening van een individu en vooral wanneer deze geen natuurlijke leider is. Vrienden kies je immers bewust; de raad van een goede vriend weegt vaker hoger dan die van je bloedverwanten – ongeacht de kwaliteit van het advies.
Onze persoonlijke cultuur bepaalt ons gedrag. Positieve invloeden maken ons socialer, terwijl negatieve invloeden ons egoïstischer laat denken. Neurologisch zijn mensen, sterker dan andere organismen, in staat tot ‘na-apen’, dankzij de ontwikkelde spiegelneuronen. Onbewust nemen we ‘trekjes’ over, van kretologie tot grafologie. Toch zijn we allen wel in staat om zelf te bepalen wat we dan ondernemen en sommigen zijn de ‘trendsetters’.
Op de middelbare school was de grote pauze ideaal voor het ‘grote’ rondje; onttrekken van toezicht manifesteert dan altijd de ‘leider’ van een groep. De ‘eigen’ regels maken begint dan met ‘rebellie’ – het ontkrachten van de eerdere autoriteit – door kattenkwaad uit te halen. Het begint met ‘belletje-trekken’ door de ‘groep’, geïnitieerd door de leider, waarna competitiedrang wordt gevoed. Wie niet ‘meedoet’ vervalt naar een lagere status (bangerik / mietje), wat langere termijn consequenties meedraagt in het sociale vlak. Omdat het gedrag ‘vervalt’ bij de aanwezigheid van een nieuwe leider (de school of de ouders), kunnen we concluderen dat de meeste mensen zich altijd gedragen aan de hand van de groep waar ze op dat moment in bevinden.
Willen we mensen veranderen, dan moet je de leiders veranderen of vervangen; dit geldt voor basisscholen, gevangenissen en zelfs naties.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten