“We kunnen dezelfde zin verschillend interpreteren.”
- Sam Rain
- Sam Rain
People change; het is een feit dat mensen zich blijven ontwikkelen gedurende hun leven. Hoe men verandert wordt bepaald door de invloeden waaraan men wordt blootgesteld. Het sociale netwerk, de plaatselijke autoriteiten, de media en andere beschikbare middelen zijn de factoren die verandering mogelijk maken. Echter bieden deze de omstandigheden en niet de oorzaak.
Alles wat we doen is herhaling; patronen bepalen ons gedrag tot in het diepste der details. Wanneer er onverwacht iets gebeurd, verbreekt ons patroon – we ervaren ‘stress’. Wanneer wij een nieuw patroon leren, kunnen we met stress omgaan; we hebben dan een patroon voor wanneer ons patroon verbroken wordt.
Dat ‘stress’ ook gezond is, zal door het bovenstaande wel duidelijk zijn. Stress verlangt van ons om te ontwikkelen om de prikkels te voorkomen. Dat geldt ook voor veranderen; radicale veranderingen worden veroorzaakt door ‘stress’. Stress is niet alleen dat gevoel dat je onder druk het vijfgangen menu op tijd af hebt voor de aankomende gasten; het kan een positieve ‘schok’ zijn, zoals medeleven bij het zien van kindjes uit Afrika – opdat je gaat schenken. Stress wordt dan ook veelal verspreidt door mensen; men creëert verwachtingen, die stress opleveren als men daar niet aan voldoet.
Het bekeren tot een religie bestaat vaak uit het beoefenen van stress op mensen; door hen te confronteren met feiten waardoor men stress ervaart, ‘geeft’ men de oplossing van een nieuw patroon. Buiten discussie houd ik het nut van deze patronen, maar het is veilig te stellen dat ‘hersenspoelen’ op dezelfde manier werkt – ongeacht de motieven en de resultaten ervan.
Het losbreken uit een cultuur is niets meer dan een nieuwe cultuur aannemen; wij als mensen kunnen niet zonder een vorm van cultuur, omdat we nu eenmaal sociale wezens zijn. Het is daarom niet verwonderlijk dat een radicale moslim een atheïst wordt en vice versa; een brave Christen zich kan bekeren naar een moorddadige terrorist. Met de juiste stress, autoriteit en sociale druk zijn de meeste mensen ontvankelijk voor culturele omslag.
Binnen een cultuur gaat het om de gemeenschappelijke opvatting; jongeren onderling hebben hun eigen cultuur en subculturen – waar er duidelijk sprake is van discriminatie en machtsvertoon om stress te veroorzaken. Wie niet conformeert aan de opvatting, valt buiten de cultuur. En als sociale wezens zijn we vanuit onze natuur allergisch voor uitsluiting en isolement.
Eenmaal in een cultuur breekt men pas uit bij voldoende stress of de verandering van de opvatting door de leider. Zoals iedere controlestructuur wordt men psychologisch afhankelijk van de groepsleden, waardoor men zich loyaal verplicht voelt. Nu hoeft dat niet negatief te zijn, maar bij een sterke negatieve invloed van een ‘extremistische’ leider kan een grote groep snel omslaan naar een haatdragende cultuur. Typische voorbeelden zijn de militairen die wangedrag vertonen op een ‘vredes’-missie of het doodstenigen van een meisje zonder hoofddoek.
Veranderen van zulke cultuur kan alleen met patroonverbrekende middelen; zonder confrontatie, zonder stress en autoriteit houd een cultuur stand. Mensen kunnen simpelweg makkelijk iets aanleren dan afleren; je begint binnen een minuut met roken, maar het duurt wel even voor je er vanaf brengt. Want die waarschuwing op dat pakje is een ‘stressor’ om je van de rokerscultuur te ontdoen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten