“Imponeer met details,
verover met ruimte.”
- Sam Rain
- Sam Rain
Karakters horen in een omgeving; een gebeurtenis koppelt
factoren aan die relationeel zijn binnen een bepaalde ruimte. Zo gaat een
vliegtuigcrash gepaard met een vliegtuig – hoewel het vrij logisch is voor een
ieder wat een vliegtuig is, is het in belang van een goed verhaal de omgeving
vorm te geven.
Omgevingen zijn simpel – je neemt een blok ruimte en je zet
de criteria ‘vast’; die en die doelen bepalen dat je de ruimte mag betreden en
deze dat je de ruimte mag verlaten. Zo voorkom je uren van verbeteren in het
maken van een degelijk verhaal en forceer je karakters in redelijke maat te
ontwikkelen. Een ruimte creëren zonder doel, zoals een impressionist, maakt een
momentopname even ‘wauw’ – maar beweegt geen lezer. Het landschap beschrijven
zonder in te zoomen op karakters of een gebeurtenis is een verloren paragraaf.
De menselijke geest denkt in relaties, niet in afzonderlijke plaatjes.
Door karakters in een ruimte te laten bewegen, genereer je
een tijdsbesef; mensen zijn ‘real-time’ in het verhaal, omdat hun inbeelding
deze ‘focus’ forceert. Hij liep richting
het raam en keek naar beneden. Het appartement op de bijna-bovenste verdieping
had een fantastisch uitzicht op de stad. Toen merkte hij het gouden zakhorloge
op het dressoir. Hij pakte het op en liep terug naar Annette. ‘Waar heb je dit
vandaan?’ vroeg hij.
Zo kun je in een ruimte van alles plaatsen; je kunt dingen
opzichtig verbergen of gewoonweg verschuilen. Je kunt de ruimte belichten, door
middel van een raam of een grimmige sfeer geven door verduistering. De
‘Arendsoog’ reeks maakte slim gebruik van het laatste; het hoofdkarakter kan zo
goed zijn, dat met weinig licht hij nog van alles kon onderscheiden. Het loste
het navigeren op als probleem en gaf hem het voordeel om te ontsnappen. De
lange ramen van ‘Nikita’ uit de tv-serie versterkt het gevoel ‘buiten’ de snode
corporatie Division – dat als ruimte geheel geen ramen heeft.
Een ruimte kan vele subruimten bevatten; dat tropische eiland
met een vulkaan heeft een oerwoud, een strand en een leefgebied. Iedere ruimte
sluit zich dan aan op criteria; je kan niet hoppen naar de vulkaan zonder het
oerwoud te doorkruizen. Tolkien gebruikt zelfs een wereld met provincies en
wateren; bepaalde routes vereisen vastgestelde tijd om te doorkruizen. Het is
de kunst om niet je lezers te overdonderen met alle exotische planten in een
regio, maar het landschap typerend te maken: een open vlakte maakt rust en een
stadje in het donker, grimmig en duister.
De afstand tussen personages binnen een ruimte maakt ook een
dynamiek; achtervolgers zijn bijna niet te zien en confrontatie op enkele
meters. Een ravijn kan een obstakel zijn voor karakters die bedrieglijk 100
meter van elkaar afstaan. Lange afstanden geven ruimte voor dialoog en
ontwikkeling, korte daarin tegen houden de spanning vast. Ze klom langzaam naar beneden via de steile wand. Haar spieren deden
krampachtig het zware werk, terwijl ze steen voor rotspunt afdaalde. Het zweet
pompte uit iedere porie en gutste langs haar voorhoofd. De afdaling duurde
langer dan ze had ingeschat – zo’n fout maakt ze niet meer, dacht ze.
Wees met het maken van ruimtes zorgvuldig; sluit ze aan op
andere ruimten en gebruik voertuigen als sleutelruimten. Er zit geen limiet op
het gebruiken van ruimte, maar blijf bij de les: ingang- en uitgangcriteria
behaald door doelstellingen in die ruimte.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten