Humanisme in vogelvlucht

“Secularisatie en nihilisme gaan vaak hand in hand met een groeiende behoefte greep te krijgen op het eigen bestaan.”
                                                                                                - Alfons Nederkoorn

Het humanisme is een prachtige overtuiging; niet de dogma’s van heilige huisjes en het levensmotto van wie goed doet, goed ontmoet. Zelden hoor je in de media over een nieuwbouwhuishumanist; de term atheïst is veel bekender, terwijl deze groep slechts een subcategorie is van humanisme.

In het humanisme staat de mens centraal en met name het individu. Deze overtuiging houdt zich niet bezig met een vorm van God of paradijsjes na de marathon des leven; dood betekent wormenvoer en daar is niets mis mee, volgens de meeste humanisten. Binnen het humanisme is de zingeving dan ook gericht op het nu; toen was toen en morgen is voor morgen. Wie zich niet identificeert met een wereldreligie, vindt zich zeker terug in het humanisme.

Er zijn 3 richtingen in het humanisme:

·      Atheïsme – ‘wat ik zie, dat geloof ik’

·      Holisme – ‘ik denk dat er dingen zijn die ik niet kan zien’

·      Agnostisch – ‘ik weet het allemaal niet, maar het kan best’

Het ‘atheïsme’ is met name als een ‘rebellie’ ontstaan tegen de kerkelijke orde; de verstikking van de kerk rijmden niet met de wereldvooruitgang en de kracht van het Evangelie maakte plaats voor nieuwe auto van de dominee. Zeggen dat je atheïst bent tegen je religieuze ouders is de beste manier om je identiteit kenbaar te maken. Ook Rock&Roll, de hippies en emancipatie hebben voor humanisten een vruchtbare grond gekweekt ter acceptatie – en Nederland is goed vertegenwoordigd. Denk eens aan zaken zoals euthanasie; zelfbeschikking is een typisch humanistische overtuiging. Als het ‘voorbij’ is, waarom zou je dan niet in vrede morgen gaan? De verenigingen van humanisten hebben euthanasie bespreekbaar én mogelijk gemaakt – een onderwerp van taboe in nog vele landen.

Humanisten hebben niet de ‘missie’ zoals Christenen en Moslims die kennen – ‘what works for you, works for you’ is goed genoeg. Deze nuchtere maar toch warme overtuiging geeft het humanisme dan ook haar aantrekkingskracht; geen collectes of gebouwen, alle boekjes lezen zonder een uitgesproken standpunt te moeten hebben en degelijke TV programma’s op de publieke omroep.

Het grootste voordeel én nadeel is dat humanisme een groot vertrouwen legt in ‘de wetenschap’. Het voordeel is dat wetenschap zich altijd ontwikkeld – met het nadeel dat vergissen menselijk is (en ‘de wetenschap’ bedreven wordt door mensen). Ook de maatschappij staat er dicht op; hoewel de mens en zijn kwaliteit van leven zorgen voor een sterk moreel anker, betekent het vaak ook een gemakkelijkere tolerantie in de vervaging van normen en waarden.

Humanisten verdienen waardering – ze zijn te vinden in meditatiecentra én de kerstviering; ze lezen een boek over astrologie zonder te verdwijnen in ‘New Age’ perikelen. Ze zijn zichtbaar onzichtbaar, prominent aanwezig op de achtergrond. Er is geen politieke partij voor humanisten en er is geen speciale belofte om er één te zijn.

Het humanisme mag van mij op scholen prominenter aanwezig zijn; overtuigd zijn dat je samenleeft met mensen en het belang van je identiteit is de basis van ieder goed mens.

©SamRain
Humanisme