Oost versus West - Filosofie in perspectief

“To win without fighting is best.”
                                                - Sun Tzu

Filosofie. Je kunt er al je tijd in steken en je raakt er nooit uitgezweverd van. De één zoekt het holistische en de ander wilt het als een toepasbaar recept. Wie ‘Westers’ en liberaal denkt ziet grootsheid in Nietszche of Seneca, Voltaite enzovoort. Eens dacht ik zo.

Totdat ik terugging naar m’n ‘roots’. Hindoeïsme werd ‘weer’ belangrijk, met name de boeken en geschriften die de meeste hindoes niet eens kennen. Boeddhisme was het logische resultaat van deze zoektocht – de wegen van dharma, Zen en Tao vullen de gaten in van het monotheïsme die ik ken uit de Bijbel en de Quran. Nee, ik verwar filosofie écht niet met theologie (hoewel ik van mening ben dat er geen filosofie voortkomt zonder geloofsovertuiging – ongeacht van vorm.

De I-Ching, de Yinfu Jing, de Tao-te Ching, de verzamelingen van Confucius, Sun-tzu ping fa en de Dhammapad zijn werken die de ogen openen voor hen die Zen-filosofie begrijpen. Wie Zen-filosofie begrijpt, begrijpt Christendom pas in z’n ware gestalte. Want zaken als geweldloosheid, inzicht (‘wijsheid’) boven kennis en onthechting leiden pas naar een waarlijk ‘heilig’ leven.

Waar ‘Westerse’ filosofie denkt in pieken en dalen, lineaire verbanden, condities, criteria en resultaten daar gaat de Oosterse over balans, harmonie en momentum in cycli. Twee ‘lifestyles’ die helemaal niets met elkaar gemeen hebben, maar ook weer wel. Ze zijn als de twee kleuren in het Damspel. Wit, de ‘agressor’ begint een plot, waar zwart al defensief op kan reageren. ‘Wit begint en zwart wint’ is een gezegde waar waarheid in zit als je Oosterse filosofie hoog in acht neemt. Gebruik van het momentum in plaats van verwachtingen.

Een groot verschil tussen Westerse Oosterse filosofie is ‘discriminatie’ – onderscheid maken. Westerse filosofie richt zich op kennis en classificeren, terwijl Oosterse filosofie de basis legt op inzicht en vormloosheid. En waar het uiterlijke, het zichtbare en het tastbare fundamenteel is voor Westerse filosofie is juist het innerlijke, het onzichtbare en het vormloze de kracht van de Oosterse filosofie.

Wie als ‘Christen’ wilt leven als een discipel, doet er goed aan om zich hier in te verdiepen. Want de binnenkant van de beker dient men te wassen. Geloof zonder verwacht resultaat is effectiever als je vormloosheid begrijpt. Dat je rechter wang toekeren iets heel anders betekent dan incasseren en vergeven. Hoe je de stilte vind om ‘wijsheid’ te vinden. Dat onthechten iets anders is dan onthouding.

Wie zich niet verbonden voelt aan een God, doet zichzelf een misdaad om Oosterse filosofie te negeren. In een drukke maatschappij, met steeds meer geweld en vervaging van normen en waarden zou de filosofie uit het Oosten een bron bieden die verfrissend zal zijn. Vitaliserend, oprecht en toepasbaar. Maar bovenal, maakt ze je een beter mens.

©SamRain
Filosofie