Vermijd de discussie: Politiek en Religie

“Wie zinnig praat, zegt vaak weinig.”
                                                - Sam Rain

Wie houd van filosofie, weet diep van binnen dat twee onderwerpen altijd leiden tot eindeloze discussies: politiek en religie. Machtsinstituten maken het leven niet makkelijker; ideologieën veranderen naar omstandigheden, maar ieder geeft naar eigen mening immers de enige juiste ideologie. Onze maatschappij wilt het ‘liefst’ democratie, maar ziet een overheersende ideologie dan weer het liefst de kast in kruipen – zelfs al moeten de meeste stemmen gelden.

Religie stigmatiseert en bestempeld; iedere Donald Duck club heeft zo zijn eigen toelatingseisen, die óf conform zijn aan het landelijk bestuur óf er lijnrecht tegenover staan. Hoewel we ons graag laten wijsmaken dat religie alleen en exclusief is weggelegd voor ‘God-aanhangers’ zijn atheïsten en humanisten net zo religieus als anderen. Immers, iedereen zoekt een identiteit met bijhorend kompas om de route van het leven te bewandelen. Als mensen kiezen we een religie en kiezen we een politiek standpunt.

Religie geeft ons vat op het individu, de ontwikkeling op spiritueel niveau en de ‘antwoorden’ daar waar onze identiteit er naar verlangt. Daarnaast bindt religie ons met gelijkgestemden, waardoor onze relaties in kwaliteit toenemen. Politiek is onze mening over hoe gemeenschappen horen te functioneren – alle neuzen één kant op bij voorkeur. Zonder politiek kan samenwerken op groepsniveau weinig ‘bovenmenselijke’ resultaten opleveren. Zo bekeken, zijn religie en politiek praktische zaken en dus levensvatbaar voor een zinnig debat. Waarom is er dan zoveel onnodige discussie?

Een ideologie leeft door zijn aanhangers. Zo zal de SGP in een ‘westerse’ stad weinig sympathie kennen in vergelijking met een dorp in de ‘Bible belt’. De PVV zal in een stad vol migranten en allochtonen dezelfde wisselwerking kennen. Op lokaal niveau is het dus heel anders dan op landelijk niveau; de ideologie van het ‘noorden’ botst ook vaak met die uit de Randstad. Echter gaan discussies over politiek en religie zelden over het lokale niveau. Zaken die betrekking hebben op het lokale komen van ‘hoger’ hand en werken top-down. Zo zal een beleidsverandering gemaakt over een bepaalde zaak verandering meebrengen, die soms op lokaal niveau niet eens afspeelt. Ook de weerspiegeling van de ‘buitenwereld’ bepaalt het imago van een volgeling. Zo wordt van Christenen gedacht dat zij iedere zondag naar de kerk gaan en elke moslim zou aan de Ramadan participeren. Een PVV-er is tégen allochtonen en een SP-er een rooie communist. Diep van binnen weten we dat dit al lariekoek is – ieder mens heeft een eigen, individuele mening en opvatting.

Wanneer men dan begint te spreken over religie en politiek, gaat het om hetgeen wat op hoger niveau afspeelt – men wordt geacht de ideologie te verdedigen waar geen sprake van is op lokaal niveau! Dan dient men in plaats van een standpunt in te nemen zich continu te bewegen tussen punt A en B; eerst wat anderen denken, dan wat zij persoonlijk vinden en dus continu in de vuurlinie bevinden.

De kracht van debat is een standpunt innemen en deze verdedigen; dialoog is elkaar laten spreken om iedere partij te ontwikkelen. Een goede discussie kan meerwaarde hebben, echter heeft dat bij politiek en religie weinig baat. Gelijkgestemden zijn snel uitgepraat en botsende ideologieën kennen geen einde.

Willen we toch beide aan de kaak stellen, kunnen we alleen een eigen geluid vormen. Zoals Newton dat deed, of hoe Spinoza het bracht. De stijl van Voltaire of als Luther. Een andere ideologie pleit als maatwerk en maakt de stempel af met precisie. Echter kun je een ideologie nooit opdringen, zolang er zelfdenkende mensen zijn met eigen ervaringen en belangen. Deze universele vrijheid biedt het voordeel dat we nooit zullen vastroesten én het nadeel dat we het eens moeten worden dat we het oneens zijn met elkaar.

©SamRain
Politiek en Religie