Iedereen houdt van kennis!

...En iedereen is filosoof!

“Alles is in beweging.”
                        - Sam Rain

Nietzzsche. Voor de één briljant, voor de ander een pessimist.
Tolstoj. Voor de één meesterlijk, voor de ander een hypocriet.
Freud. Voor de één baanbrekend, voor de ander een fantast.
Plato – voor een ieder inspirerend.

Elk intelligent mens is een filosoof. De meesten borduren vooral op de ander, en een enkeling komt zonder voorgangers ineens tot een ontdekking door louter observeren. De conventionele filosoof gaat verder en de revolutionaire filosoof gaat weer terug naar de basis. Wanneer mensen praten over ‘filosofie’ is het alsof men het heeft over een academisch beroep – een ‘filosoof’ is iemand die verdient door te lullen, is de algemene opvatting.

Filosoferen is een denksport, een solosport, een competitiesport; amateurs doen het in de trein, pro’s aan een tafel met een wijntje. Ik heb allerlei soorten filosofen ontmoet: zwervers, junkies, criminelen, schooljochies, tienermeiden, huisvrouwen, kantoorslaven, voetbalvaders, directeuren, politici en tv-mensen – zelfs een idool en held hier en daar. Gemeenschappelijk zouden ze te verenigen zijn binnen het kader van mensen die zich geen filosoof beschouwen.

Wetenschap, kennis en ontwikkelingsmogelijkheden hebben de lat hoog gelegd. De hedendaagse wetenschapper is niet meer de ‘Charles Darwin’ uit de oude wereld – een knullig lab, ver onder de dertig en een obsessie voor vliegjes – maar door onze huidige ‘faculteiten’ en ‘instituten’ zoals CERN, MENSA, GCHQ en ontelbaar meer, zou niemand je serieus nemen die zich zelf wetenschapper noemt zonder het ‘nodige’ qua loopbaan.

Evenzo met kennis – wie met een VMBO diploma trots rondloopt, wordt raar aangekeken. Nog niet heel lang geleden, slechts een anderhalf eeuw ongeveer, was kunnen lezen van een ‘enkele’ taal al voldoende voor een hoge post. Wie drie eeuwen geleden ook maar enige ‘basiskennis’ had, kon zich melden als hoogleraar in Duitsland, Frankrijk of Italië. Maar we achten het verschil tussen academici en basiskennis zo groot, dat kennis valuta is geworden op een niveau dat zorgt voor een klasse verschil.

Kennis is macht – maar net als alle middelen, is kennis relatief aan het toepassingsgebied. De intrinsieke liefde voor kennis zit echter in iedereen; we zijn allemaal nieuwsgierig en allen geïntrigeerd door vragen in de hoop voor antwoorden. Wie zijn wij? Waarom gebeurd dit? Wat is dat? Wanneer gebeurde het? Waar is het te vinden? Van peuter tot professor zit filosofie ingebakken in ons ontwerp.

Filosofie heeft ook een religieuze waarde gekregen in onze maatschappij. We zijn op de hoogte van ‘de ellende’ in de wereld, waardoor een vreedzaam bestaan een schaarste lijkt. Men verwacht dat de ‘filosoof’ een verheven mens is – een bij voorkeur niet-holistische humanist die tevens bewaker is van het sociaal-maatschappelijk moreel anker. Zodoende beschouwen we iemand als filosoof, wanneer deze ethische vraagstellingen erop na houd met bijna ‘boeddhistische’ normen als referentiekader. Echter is filosofie in essentie niet-religieus – hoewel religie altijd verweven is met filosofie.

Ieder denkend mens is een filosoof. Wie denkt beseft dat hij of zij bestaat. Wie bestaat, die staat in relatie tot alle andere bestaande dingen – waardoor vragen ontstaan.

©SamRain
Filosofie