"Er
valt nog veel winst te behalen op het gebied van psychoanalyse."
— Sam Rain
— Sam Rain
Psychoanalyse is iets waarvan iedereen wat
denkt te weten. Vaak is het oude wijn in nieuwe zakken en kent de psychologie
zoveel disciplines dat het vaak de planten in het bos aanziet voor bomen.
Eigenlijk is de geest een onbekend terrein voor de mens — we denken omdat we
een aantal zaken in kaart hebben, dat het wereldbeeld van de geest feitelijk
plat is. Sorry, maar helaas.
Freud was een van de grondleggers op het
gebied van psychologie en psychoanalyse. Iedereen weet wel min of meer dat
Freud een pionier was, maar weinig mensen hebben echt iets gelezen over zijn
werken. Sterker nog, de meeste theorieën die men aanhaalt zijn diegenen die hij
nota bene zelf heeft herzien. Om een eigen slaatje te slaan uiteraard.
Naast de 'driften', beschreef Freud een analyse
over het bewustzijn — het Es, het Ich en het Uber-Ich. Het Es zou de
reflexmotor zijn van de geest, het Ich stuurorgaan voor alledaagse handelingen
en patronen, terwijl het Uber-Ich zaken als ethiek, moraal en andere 'hoge'
zaken ter rekening neemt. Ook de stort-je-hart-uit therapie is iets kenmerkends
van Freud over het beeld dat we van psychologen hebben; de sofa bijvoorbeeld is
een Freud 'iets'.
De geest is inderdaad onder te verdelen in
regio's van bewustzijn. Toch zijn er nog veel dingen vaag gedefinieerd. Zo
'apen' we als mensen van alles na en heeft onze geest zeer verschillende
uitingen op het gebied van denken en gedrag. Onze medische kennis geeft veel
inzicht in bepaalde situaties — biologische factoren spelen vaak een grote rol,
maar niet alles is te verwijten aan hormonen of hersenziektes.
Empathie en emotionele betrokkenheid lijken
zaken die naar links en rechts verschuiven, autisme blijkt toch weer een waarde
te zijn voor binnen een spectrum en intelligentie is weer te verdelen in
analytisch vermogen en ruimtelijk inzicht. Er zijn uitgebreide plaatjes van de
hersenen, maar weinig uniforme schema's van de geest. Dat terwijl de geest
eigenlijk het meest intrigerend is en allesbepalend over hoe wij met elkaar
omgaan.
Tegenwoordig is neurologisch onderzoek het
paradepaardje. De hersenactiviteit voor en na een behandeling en zelfs bij
strafrechtelijk onderzoek. Maar in plaats van definitie blijft er een mist over
de geest hangen — diagnoses stellen aan de hand van symptomen lijkt veel op de
middeleeuwse praktijk van aderlating. Symptoom bestrijding is vooral wat
psychiaters doen. Maar begrijpt iemand de geest zoals ze is?
Is onze geest wel 'een geest'? Zijn we zoals
de biologie claimt een motorisch organisme dat reageert op de omgeving zoals
een amoebe dat doet? Is onze Uber-Ich echt het rationele denken en zo ja, is
dan niet iedereen in min of mindere mate dissociatief? Wat wel als een feit kan
worden aangemerkt is dat ieder mens een karakter heeft en er universele
eigenschappen zijn als emoties en ethiek — hoe krom of recht dan ook. Is de
pure geest een programma of slechts een database? En zo ja, hoe is deze nu echt
ingericht?
©SamRain
Psychoanalyse
Psychoanalyse
Geen opmerkingen:
Een reactie posten